Vluchtelingen uit Oekraïne met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne, de zogenaamde derdelanders, hebben sinds 19 juli niet langer recht op gemeentelijke opvang en andere voorzieningen*. IOM kan deze groep ondersteunen bij vrijwillige terugkeer naar het land van herkomst. Tot nog toe zijn er 26 derdelanders met IOM teruggekeerd. De komende tijd zal IOM de inzet verder verhogen om deze groep, en partners die met deze groep te maken hebben, te informeren over de mogelijkheden van terugkeerondersteuning.   

Euphrem, die onder andere Frans en Russisch spreekt, is een van de 22 IOM-counselors die actief is bij het voorlichten van deze groep. Hij is regelmatig in Den Helder en Amersfoort te vinden, waar hij derdelanders spreekt over wat IOM kan betekenen bij terugkeer. Zo heeft Euphrem onlangs David (niet zijn echte naam) geholpen bij zijn terugkeer naar Imo State in Nigeria. David was een paar jaar geleden naar Rusland vertrokken, maar belandde uiteindelijk in Donetsk in Oekraïne, aangezien het leven daar goedkoper was en hij daar meer businesskansen zag. Toen de oorlog uitbrak is hij vervolgens naar Nederland gevlucht. Hij zag alleen niet voldoende perspectief om werk te vinden en besloot terug te keren naar zijn vrouw en drie kinderen in Nigeria. 

Zijn plan was om een agrarische activiteit te ontplooien, waarbij hij kon rekenen op steun van IOM en Stichting WereldWijd. Met een kist vol landbouwgereedschap vanuit het WereldTools project van Stichting WereldWijd is David medio augustus teruggekeerd. Het IOM-kantoor in Nigeria heeft de kist ingeklaard en begeleidt David nu bij het opzetten van een kippenboerderij, doormiddel van het uit Nederland verkregen herintegratiebudget.   
 
Op dit moment faciliteert IOM alleen de vrijwillige terugkeer van derdelanders naar het land van herkomst, of de doormigratie van Oekraïners en derdelanders naar een land waar permanent verblijf gewaarborgd is. Terugkeer naar Oekraïne via IOM is op dit moment niet mogelijk. De Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) kan hierbij wel ondersteunen. Via info@dtv.minvenj.nl kan met hun contact worden opgenomen. 

* Bovenstaande wijziging geldt niet met terugwerkende kracht. Dit betekent dat alle mensen die in Oekraïne recht hadden op verblijf en zich voor 19 juli hebben ingeschreven in de Basis Registratie Personen (BRP), recht blijven houden op de bescherming die hoort bij de Richtlijn Tijdelijke bescherming (RTB) tot 4 maart 2023. 

Virgie is in 1970 naar Nederland gekomen. In die tijd had Nederland een tekort aan verpleegkundigen. “Toen prinses Beatrix door Azië reisde, kwam ze tot de ontdekking dat er in de Filipijnen heel veel verpleegkundigen zijn. Nederland wilde deze zorgverleners binnenhalen en ik was daar een van”, vertelt Virgie. Ze ging bij het OLVG werken en woonde in een huis met de andere Filipijnse vrouwen: Huize Lydia op het Roelof Hartplein, nu een buurthuis voor bewoners in Amsterdam Zuid....  

Voor vertrek liet Chang weten voorzichtig positief te zijn over zijn toekomst in China. Hij gaf aan dat hij al een lange tijd weg was uit het land, maar dat hij het nieuws in China nog altijd volgde via verschillende kanalen. Hij had de indruk dat de mogelijkheden om een huis en werk te vinden redelijk zijn. Chang kreeg medicatie mee voor enkele maanden en uit onderzoek was gebleken dat de medicatie die hij gebruikt ook beschikbaar is in China voor de vervolgbehandeling.  I'm a new paragraph block.

Dag voor vertrek: In de Pauluskerk helpt IOM-counselor Mei Chang tevergeefs met het verkrijgen van de green code.

Een dag voor vertrek waren er nog enkele stressvolle momenten. IOM-counselor Mei ontving Chang op haar spreekkamer in de Pauluskerk om de laatste voorbereidingen te treffen. Via WeChat (een veelgebruikte app in China) moest een green code verkregen worden van de Chinese overheid. De terugkeer zou anders niet doorgaan. Chang had een telefoon bij zich, maar deze bleek zo oud dat het maar niet wilde lukken om de juiste bestanden te uploaden. En toen werd ook nog een landelijke staking van de treinen aangekondigd voor de volgende dag, wat het vertrek voor een hele groep terugkeerders in gevaar bracht.

Ook Mei zelf, die iedere dinsdag aanwezig is om te assisteren bij het rondkrijgen van de verplichte PCR-testen op Schiphol, moest ander vervoer regelen. Uiteindelijk kwam met enig kunst- en vliegwerk alles toch op zijn pootjes terecht. De terugkeerders reisden die avond met de laatste trein naar Schiphol, zodat ze zeker wisten dat ze op tijd zouden zijn. Mei kocht de volgende dag op Schiphol een nieuwe telefoon voor Chang zodat de green code uiteindelijk werd verkregen. Het niet door laten gaan van het vertrek zou een kostbare aangelegenheid zijn, omdat de tickets momenteel erg prijzig zijn en omboeken lastig. Soms moet er dan ook geïmproviseerd worden om de terugkeer te laten slagen.

Chang keek nog een keer om voor de foto voordat hij zich aan boord liet verwelkomen door de stewardes, om vervolgens zijn blik alleen nog te richten op zijn toekomst in China.

Op Schiphol komt uiteindelijk alles goed.

Deze foto is niet van Lidia maar van een ander Georgisch gezin. Van Lidia hebben we helaas geen beeldmateriaal.

Eindelijk was het weer mogelijk om elkaar live te zien tijdens de COA Open Dag op verschillende AZCs in het hele land. Ook al speelde het weer niet helemaal mee, de stemming bij bewoners, bezoekers en alle aanwezigen werd hierdoor niet negatief beïnvloed! Hartelijk dank weer voor de goede organisatie aan Vluchtelingenwerk, COA en DT&V.