Na een verblijf van drie jaar in diverse AZC’s had Ehmet (niet zijn echte naam) een duidelijk beeld wat hij na terugkeer in Kazachstan wilde doen. Hij wilde samen met zijn vrouw, die hem in Kazachstan opwachtte, een naaiatelier beginnen. Gezien zijn ervaring hiermee zou hem dit een relatief zeker inkomen verschaffen. 

IOM-counselor Sterre plande een virtuele intake in met partnerorganisatie WereldWijd, om te kijken of ze hem konden helpen aan de nodige materialen. Met behulp van een vertaler deelde Ehmet zijn wensen met Ed van WereldWijd, en werden de ondersteuningsmogelijkheden die WereldWijd kon bieden uitgelegd. Nadat Ehmet had laten weten naaimachines nodig te hebben, werden deze in het depot van WereldWijd zorgvuldig ingepakt en naar Ehmet opgestuurd. 

Zo zijn de naaimachines als overbagage meegegaan tijdens de vlucht, betaald uit het WorldTools project van WereldWijd. Met het resterende herintegratiebudget kon Ehmet een ruimte huren, geholpen door het IOM-kantoor ter plekke, om het naaiatelier samen met zijn vrouw uiteindelijk op te starten. Niet alleen lukte het met deze hulp om snel na aankomst een inkomen te genereren, maar kon hij ook geleidelijk zijn netwerk in Kazachstan weer opbouwen. 

IOM in Nederland heeft 22 terugkeercounselors die met verschillende taken bezig zijn, variërend van netwerken tot rapporteren. Maar de aandacht gaat vooral uit naar de directe begeleiding van migranten bij hun vrijwillige terugkeer. 
De counselors hebben vaak positieve ervaringen met het helpen van migranten. Graag delen we de succesverhalen. Je zou haast vergeten dat er ook uitdagende kanten aan hun werk zitten. Dingen gaan niet altijd zoals gepland of bedoeld. 

Onvoorspelbaar
Zo kan het voorkomen dat een vervangend reisdocument uiteindelijk niet wordt afgegeven door een ambassade. Of er is weken aan een dossier gewerkt, maar de migrant is op Schiphol niet komen opdagen.Counselor Mirjam: “Het komt gelukkig niet vaak voor, maar als het gebeurt is dat voor iedereen die erbij betrokken is flink balen. Aan de andere kant, je weet dat het kan gebeuren, omdat terugkeer zo complex kan zijn.”   

Emoties
Praten over terugkeer kan lastig zijn. Sommige migranten worden erg emotioneel als ze hun complexe situaties uitleggen. Vooral bij migranten die met medische aandoeningen te maken hebben kan dat heftig zijn. Mirjam: "Migranten helpen die heel ziek zijn, fysiek of psychisch, kan emotioneel best zwaar zijn. Ook voor een ervaren hulpverlener, zeker als het uiteindelijk niet lukt om de terugkeer te realiseren."

Verwachtingen
Door omstandigheden kan het voorkomen dat een migrant langer moet wachten op terugkeer dan verwacht. Ook al heb je er als counselor geen invloed op, je worstelt er soms wel mee. Hoe communiceer je het zo dat de migrant in jou en IOM blijft geloven, zonder dat je te hoge verwachtingen schept. Counselor Ard: "Ik herinner me dat ik een migrant begeleidde tijdens de pandemie die uiteindelijk een reisdocument had en gevaccineerd was. Toen we wilden boeken bleek alleen dat er geen vluchten beschikbaar waren op korte termijn. Meteen heb ik de migrant hiervan op de hoogte gebracht en beloofd te bellen zodra er nieuws was over een vlucht. Dat kwam een paar dagen later, maar toen ik de migrant terugbelde om hem het goede nieuws te vertellen was hij helaas niet meer te bereiken.” 

Het werkveld van migratie kenmerkt zich door een weerbarstige realiteit, waarin IOM zich zal blijven richten op migranten die hulp nodig hebben bij vrijwillige terugkeer. Wil je weten wie de counselors van IOM zijn en waar ze zitten? Volg ons op sociale media:

Huub de Weerd nam na bijna 40 jaar actief te zijn geweest afscheid in de Pauluskerk in Rotterdam. IOM sprak hem ongeveer een maand nadat hij was gestopt, kort na zijn drukbezochte afscheidsfeest. Huub was lange tijd straatdokter, hielp de medische dienst in de Pauluskerk professionaliseren, en werkte vanuit zijn rol als straatdokter ook nauw samen met IOM als het ging over patiënten die terugkeerden naar hun land van herkomst.

Huub ontving een dag voor het interview een lintje waarmee hij werd benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau uit handen van burgemeester Aboutaleb. Hij benadrukt dat het een blijk van waardering is voor de hele straathulpverlening. Want, zo zegt hij: “Je doet zoiets helemaal niet alleen.”

Gevallen met huisdieren zijn zeldzaam, maar indien mogelijk regelt IOM ook de reis van deze belangrijke levensgezellen.

Deze schattige hond was van een migrant die terugkeerde naar zijn vrouw en kind in Brazilië. Onze donzige reiziger was 'huisdier C' categorie, wat gelukkig betekent dat ze in de cabine kon zijn.